باغ خواجه، به روایت نظامی گنجوی، باغ ایرانی بر اساس داستانی از مثنوی هفت پیکر
author
Abstract:
بازنمایی ساختاری و فضایی گونههای متنوع باغ ایرانی در دورههای مختلف با تکیه بر مستندات و مکتوبات تاریخی و باستانشناسی از شاخههای مهم پژوهش در حوزه باغ ایرانی است. پژوهشهایی که به فهم ما از باغ ایرانی، الگوها و ساختارهای آن در دورههای مختلف کمک میکند. این مقاله مشخصاً به معرفی الگویی کمتر شناختهشده از باغ ایرانی در دورههای پیشین با تکیه بر روایتی از مثنوی هفتپیکر نظامی گنجوی میپردازد. در این مثنوی، نظامی تصویر باغی مرکب را بازنمایی کرده است؛ باغی که از دو بخش بیرونی (گلستان) و درونی (بوستان)تشکیلشده و میان این دو غرفهای(حجابگه) قرار دارد. بوستان فضایی محصور در میان دیوارهای بلند و در قرق زنان است و نظر افکندن به آن تنها از این غرفه ممکن است. این تصویر، گونهای از باغاست که در مثنوی ویس و رامین نیز نشانههایی از آن یافت میشود. این تصویرها ممکن است برآمده از شکل فضا در روایت اصلیِ داستانهایی باشند که ریشۀ قدیمیتری دارند؛ و یا ممکن است شاعری چون فخرالدین اسعد گرگانی و نظامی در بازتعریف و روایتگری داستانی قدیمیتر، به تجربیات بصری خود در سدههای پنجم و ششم مجال داده باشند تا به میزانسن برخی صحنههای داستانهای آنها تبدیل شوند. پاسخ دادن به این پرسش دشوار است؛ اما همین تصویر قابلفهم از باغ که در آثار هر دو این شاعران بازنمایی شده است، نیز ما را با شکل و الگویی جدید از باغ آشنا میکند و به فهم ما از باغسازی ایرانی میافزاید.
similar resources
نگاهی به عناصر داستانی در هفت پیکر نظامی
دربارهی نظامی، اگرچه بسیار سخن گفته شده است و اثر گرانقدر وی، هفت پیکر، بارها از دیدگاههای متعدد و گوناگون اعم از محتوایی و غنایی و ساختاری کاویده شده است؛ اما، این اثر ارزشمند به ویژه بخش هفت گنبد آن کمتر بر اساس ساختار داستانی آن تحلیل شده و عناصر داستانی این اثر شناسانده شده است. از این رو بررسی این اثر با شیوهای توصیفی ـ تحلیلی میتواند ساختار اندیشگانی نظامی را در پردازش قصههای زیبای ...
full textتحلیل روایت در هفت پیکر نظامی
هدف از این مقاله تحلیل روایت در هفت پیکر نظامی و مطالعة عناصر تشکیلدهندة روایت یعنی شخص روایت کننده، قهرمان/راوی ، مخاطب و نقش روایت است. بدین ترتیب ساختار حکایتهای هفت شاهزاده خانم و هفت زندانی داستان که چرخههای حکایت اصلی یعنی منظومة هفتپیکر را تشکیل میدهند، در این مقاله مورد مطالعه قرار گرفته و به انواع و عملکردهای روایت و تنوع آواهای روایی موجود در این اثر پی برده خواهد شد.
full textبنمایههای عرفان گنوسی در داستانی از هفت پیکر نظامی
هفتپیکر نظامی اثری رمزی و نمادین است که تمام اجزای آن از ساختاری واحد و منسجم برخوردار است. این اثر علاوه بر نشان دادن قدرت داستانسرایی نظامی، نشانههای آشنایی نظامی با میراث غنی ادبی، فرهنگی و عرفانی بازمانده ازادوار پیشین را در بر دارد. بخشی از این میراث متعلق به اندیشههای گنوسی و مانوی و نیز حکمت هرمسی است. هدف این مقاله نشان دادن ردپای این اندیشهها در یکی از داستانهای هفتپیکر است. در ...
full textباغ به روایت نقاش
تصویر باغ در مینیاتور ایرانی، اغلب، گزیدهای از کل باغ است در موقعیتهایی غیرواقعی. مهمتر از همه، دیوار باغ است که با خطی بُرنده، محیط باغ را از بیرون آن جدا میکند. سپس آبنما، که غالباً بهصورت پلان از بالا دیده میشود با ماهیان و پرندگانی که روی آن شنا میکنند، بعد، سراپردهای که شخصیت اصلی بر تختی در آن نشسته و در آخر بخشهایی از عمارتهای باغ که بیآنکه تصویر واضحی از معماری به دست دهد، پنج...
full textنگاهی به عناصر داستانی در هفت پیکر نظامی
درباره ی نظامی، اگرچه بسیار سخن گفته شده است و اثر گران قدر وی، هفت پیکر، بارها از دیدگاه های متعدد و گوناگون اعم از محتوایی و غنایی و ساختاری کاویده شده است؛ اما، این اثر ارزشمند به ویژه بخش هفت گنبد آن کمتر بر اساس ساختار داستانی آن تحلیل شده و عناصر داستانی این اثر شناسانده شده است. از این رو بررسی این اثر با شیوه ای توصیفی ـ تحلیلی می تواند ساختار اندیشگانی نظامی را در پردازش قصه های زیبای ...
full textMy Resources
Journal title
volume 7 issue 33
pages 90- 95
publication date 2016-01-01
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023